Sunday, July 31, 2011

การพัฒนาบทความวิกิพีเดียภาษาไทย

ปัจจุบัน​จำนวน​บท​ความ​ภาษา​ไทย​บน​วิกิพีเดีย​มี​น้อย​มาก เมื่อ​เปรียบ​เทียบ​กับ​บท​ความ​ภาษา​อังกฤษ​ซึ่ง​มี 3,691,186 บท​ความ หรือ​คิด​เป็น 6.15 บท​ความ​ต่อ 1000 คน ใน​ขณะ​ที่​บท​ความ​ภาษา​ไทย​มี 68,126 บท​ความ หรือ​คิด​เป็น 1.14 บท​ความ​ต่อ 1000 คน ใน​ขณะ​ที่​เมื่อ​เปรียบ​เทียบ​กับ​ภาษา Basque ซึ่ง​มี​ผู้​ใช้​ประมาณ 1 ล้าน​คน กลับ​มี​บท​ความ​มากกว่า 100,000 บท​ความ บาง​ภาษา​เช่น Esperanto และ Volapuk ยัง​มี​บท​ความ​มากกว่า​ภาษา​ไทย​
สำหรับ​ประเทศ​ไทย​หมาย​ความ​ว่า​อย่าง​ไร? ก่อนหน้า​นั่น​อาจ​จะ​มี​แหล่ง​ข้อมูล​ที่​เทียบ​เท่า​กัน​บน​อินเตอร์​เน็ต​สำหรับ​หัว​ข้อ​ใด​ก็​ตาม​ ประโยชน์​ของ​วิกิพีเดีย​นั้น​น้อย​มาก​สำหรับ​เขา​เหล่า​นั้น​ผู้​ซึ่ง​ไม่​ได้​ใช้​มัน​เป็น​ประจำ​ทุก​วัน
ยก​ตัว​อย่าง​เช่น คุณ​จะ​ค้น​หา​คำ​ว่า “การ​ระบุ​ลาย​นิ้ว​มือ” ใน​ไทย Google คุณ​จะ​พบ​ผล​การ​ค้น​หา​มาก​มาย​ที่​ระบุ​ไป​ที่​บริษัท​ที่​ขาย​สิ่ง​ที่​เกี่ยว​ข้อง​กับ​การ​ระบุ​ลาย​นิ้ว​มือ แต่​จะ​ไม่​พบ​บท​ความ​ใน​วิกิพีเดีย​แต่​ถ้า​คุณ​ค้น​หา​ใน​ลักษณะ​เดียว​กัน​ใน​อังกฤษ ผล​การ​ค้น​หา​แรก​ที่​พบ​ใน Google จะ​ระบุ​ไป​ที่​วิกิพีเดีย​ถ้า​คุณ​พูด​ภาษา​ไทย​และ​คุณ​ต้อง​การ​ที่​จะ​ค้น​หา​มาก​ขึ้น​เกี่ยวกับ​หัว​ข้อ​ดัง​กล่าว คุณ​จำ​เป็น​ต้อง​เข้า​ไป​หลาย​เวป​ไซด์(ซึ่ง​อาจ​จะ​ไม่​ตรง​บ้าง​หรือ​เอน​เอียง​บ้าง) และ​คุณ​จะ​ยังคง​พบ​บท​ความ​ที่​ไม่​น่า​จะ​เกี่ยว​ข้อง​กับ​หัว​ข้อ​ดัง​กล่าว
ใน​ประเทศ​ที่​ใช้​ภาษา​อังกฤษ นักวิชาการ​ใช้​วิกิพีเดีย​ทุก​วัน และ​เป็น​เวลา​หลาย​ชั่วโมง​ต่อ​วัน ใน​การ​ที่​จะ​เรียน​รู้​อย่าง​รวด​เร็ว​และ​ค้น​คว้า ใน​ขณะ​ที่​พวก​เขา​ทำ​งาน​ซึ่ง​ผู้​ใช้​ภาษา​ไทย​มี​ความ​เสี่ยง​ที่​จะ​ล้ม​เหลว​ใน​การ​ใช้​ข้อมูล​จาก​วิกิพีเดีย เช่น​นั้น
​ตรง​กัน​ข้าม​กับ​อินเดีย ภาษา​อินเดีย​มี​บท​ความ​ใน​วิกิพีเดีย​เท่า​กัน​กับ​ภาษา​ไทย แต่​ชาว​อินเดีย​ใช้​ภาษา​อังกฤษ​มาก​ที่​สุด​เป็น​อันดับ​สอง​ใน​โลก​มัน​เป็น​ไป​ได้​ที่​ส่วน​เล็กๆ​ของ​อินเดีย​ที่​เติบ​โต​ขึ้น​โดย​เทคโนโลยี​ที่​เกี่ยว​ข้อง​กับ​อุตสาหกรรม นั้น​เกี่ยว​ข้อง​กับ​ความ​สามารถ​ใน​การ​ใช้​ประโยชน์​ได้​อย่าง​อิสระ​ใน​การ​เข้า​ถึง​แหล่ง​ข้อมูล​ใน​อินเตอร์​เน็ต และ​โดย​เฉพาะ​อย่างยิ่ง เวป​ไซด์​วิกิพีเดีย
ประเทศ​ไทย​มี​ผู้​ใช้​ภาษา​อังกฤษ​น้อย​มาก และ​มี​การ​เข้า​ถึง​บท​ความ​สาร​นุ​กรม​น้อย​มากกว่า​ประเทศ​อื่นๆ​ถ้า​ผู้​ใช้​ภาษา​ไทย​ปรารถนา​ที่​จะ​พัฒนาการ​เข้า​ถึง​แหล่ง​ข้อมูล​ที่​เป็น​สาร​นุ​กรม ทาง​หนึ่ง​ที่​จะ​เป็น​ไป​ได้​คือ การ​พัฒนา​จำนวน​บท​ความ​ภาษา​ไทย​บน​วิ​กิ​พี​เดีย
ปัจจุบัน จำนวน​บท​ความ​ภาษา​ไทย​กำลัง​เพิ่ม​ขึ้น แต่​เป็น​ไป​อย่าง​เชื่อง​ช้า​จน​ความ​สัมพันธ์​แทบ​จะ​เป็น​เส้น​ตรง​ที่​เป็น​เช่น​นี้​เพราะ​จำนวน​ผู้​ใช้​งาน​ไม่​เพิ่ม​ขึ้น​สิ่ง​นี้​จำ​เป็น​ที่​จะ​ต้อง​เปลี่ยน​แปลง
บท​ความ​นี้​มี​จุด​ประสงค์​ที่​จะ​นำ​เสนอ​หนึ่ง​วิธี​ที่​จะ​แก้​ปัญหา​การ​ขาด​แคลน​บท​ความ​ภาษา​ไทย ซึ่ง​เป็น​วิธี​การ​ที่​ง่าย​มาก และ​ต้อง​ได้​รับ​ความ​ร่วม​มือ​จาก​กระทรวง​ศึกษาธิการ และ​องค์​กร​วิกิพีเดีย
แนว​คิด​พื้นฐาน​คือ​การ​ใช้​ประโยชน์​จาก​นัก​เรียน​ใน​การ​มี​ส่วน​ร่วม​ใน​วิกิพีเดีย
ผล​กระทบ​แรก​คือ​ความ​น่า​สนใจ​ของ​ที่​ว่า บท​ความ​ประเภท​ใด​ที่​นัก​เรียน​จะ​เขียน​ขึ้น​มา หนึ่ง​หมื่น​ผู้​เขียน​บท​ความ​เกี่ยวกับ​นัก​ร้อง​เพ​ลง​ป๊อบ​ต่างๆ​และ​ดารา​เป็น​สิ่ง​ที่​ยาก​จะ​มี​ส่วน​ร่วม​ใน​การ​สนับสนุน​การ​พัฒนา​ประเทศ​ไทย 
ก่อน​อื่น​เรา​ต้อง​ตั้ง​ข้อ​ตกลง​บาง​อย่าง​เช่น​
1.      การ​เขียน​หรือ​ปรับ​ปรุง​บท​ความ​สำหรับ​นักวิชาการ,นัก​ศึกษา, หรือ ควร​จะ​ให้​ลำดับ​ความ​สำคัญ
2.      ควร​จะ​ให้​ความ​สำคัญ​กับ​หัว​ข้อ​บท​ความ​ที่​มี​การ​อ้าง​อิง​หรือ​ถูก​อ่าน​บ่อย​ใน​ภาษา​อื่น​บน​วิกิพีเดีย
3.      บท​ความ​ควร​จะ​ตอบ​สนอง​ต่อ​รูป​แบบ​การ​ใช้​ของ​วิกิพีเดีย
4.      บท​ความ​ไม่​ควร​ที่​จะ​เป็น​การ​แปล​อย่าง​ง่าย​มา​จาก​บท​ความ​ภาษา​อังกฤษ แต่​ควร​อ้าง​อิง​ถึง​ความ​เหมาะ​สม​ของ​บริบท​ของ​ไทย​และ​บท​ความ​ภาษา​ไทย​ใน​วิกิพีเดีย​อื่นๆ​หรือ​จาก​ภาย​นอก
5.      บท​ความ​ควร​จะ​ได้​รับ​การ​ดู​และ​ตรวจ​สอบ​โดย​ครู​และ​หาก​เป็น​ไป​ได้​คือ​ผู้​เชี่ยว​ชาญ​ของ​วิกิพีเดีย
6.      บาง​ความ​ร่วม​มือ​นั้น​จำ​เป็น​ต้อง​ระบุ​ว่า​เป็น​หัว​ข้อ​เฉพาะ​คือ เป็น​การ​ทำ​งาน​ของ​นัก​เรียน​โดย​เฉพาะ​เพื่อ​หลีก​เลี่ยง​ความ​พยายาม​ที่​ซ้ำ​ซ้อน
7.      นัก​เรียน​จำ​เป็น​ที่​จะ​ต้อง​เรียน​รู้​เกี่ยวกับ​วิธี​การ​เขียน​บท​ความ​ที่​ดี
8.      คุณ​ครู​ของ​นัก​เรียน​ซึ่ง​เป็น​ผู้​เขียน​บาง​บท​ความ​จำ​เป็น​ที่​จะ​ต้อง​รู้​เกี่ยวกับ​วิธี​การ​ประเมิน​ผล​คุณภาพ​ของ​บท​ความ
9.      กระบวน​การ​และ​ขั้น​ตอน​สำหรับ​การ​ตี​พิมพ์​บท​ความ​จำ​เป็น​ที่​จะ​ต้อง​มี​การ​จัด​ตั้ง​ขึ้น ซึ่ง​ต้อง​คำนึง​ถึง​ความ​จริง​ที่​ว่า โรงเรียน​หลาย​โรงเรียน​ใน​ประเทศ​ไทย อาจ​จะ​ไม่​ได้​มี​ทรัพยากร​ทาง​คอมพิวเตอร์​หรือ​การ​ติดต่อ​สื่อ​สาร​ทาง​อินเตอร์​เน็ต​ที่​เพียง​พอ​สำหรับ​นัก​เรียน​ทุก​คน
10.  ครู, ผู้​บริหาร และ รัฐบาล ไม่​สามารถ​ที่​จะ​รับ​ผิด​ชอบ​ต่อ​ความ​ถูก​ต้อง​หรือ​การ​ใช้​บท​ความ​ใน​ที่​สุด
11.  บท​ความ​ควร​ที่​จะ​เกี่ยว​ข้อง​กับ​สิ่ง​ที่​นัก​เรียน​ได้​รับ​การ​สอน​ใน​ปกติ
12.  นัก​เรียน​ใน​ภาษา​อื่นๆ ควร​ที่​จะ​ได้​รับ​โอกาส​ใน​การ​เลือก​บท​ความ​ทาง​วิชาการ​น้อย​ใน​การ​แปล​เป็น​ส่วน​หนึ่ง​ของ​งาน​ของ​พวก​เขา
13.  โครงการ​จำ​เป็น​ต้อง​ได้​รับ​ความ​ร่วม​มือ​จาก​ผู้​มี​ส่วน​ร่วม​และ​ผู้​ดูแล​ใน​วิกิพีเดีย​ภาษา​ไทย​ใน​ปัจจุบัน

Saturday, July 30, 2011

Developing the Thai-language Wikipedia

Currently, there is at best a poor number of Thai language articles on Wikipedia. Compared with English which has 3,691,186 articles (or 6.15 articles per 1000 speakers of English), Thai has 68,126 (or 1.14 articles per 1000 speakers). In comparison, Basque, which has only around a million speakers, has over 100,000 articles. Some constructed languages such as Esperanto and Volapük have more articles than Thai.
What does this mean for Thailand? After all, there may be equivalent resources on the Internet for any given topic. The value of Wikipedia is subtle for those that do not use it every day.
Take an example. You are searching for “biometric identification” on Google in Thai. You will see mostly results that point to companies that sell related products, but no Wikipedia article. If you did the same search in English, the first result listed in the Google search would point to Wikipedia. If you are a Thai speaker, and you want to find out more about the topic, you need to go through many (possibly misleading and likely biased) websites, and you are still unlikely to find an objective article on the topic.
In English-speaking countries, technical people use Wikipedia every day and possibly several  times a day to rapidly learn and research while they work. Without a similar resource, Thai speakers risk falling behind.
Contrast India with Thailand. Hindi has about the same number of Wikipedia articles as Thai, but India has the second-largest population of English speakers in the world. It is likely that some small part of India’s growth in technology-related industry is related to its ability to exploit freely available Internet resources and especially Wikipedia.
Thailand does not have as many English speakers, and so does not have as much access to objective encyclopedic articles as other countries. If Thai-speakers wish to improve their access to such resources, one possible way is to improve the number of Thai language Wikipedia articles.
Currently, the number of articles in Thai is growing, but at a relatively slow, linear rate. This is likely because the number of active contributors is not growing. This needs to change.
This article proposes one possible solution to the paucity of Thai-language Wikipedia articles. It is not a simple solution, and it would require a great deal of cooperation from the Thai Ministry of Education and possibly the Wikipedia Foundation.
The basic idea is to exploit school children as contributors to Wikipedia.
One’s immediate reaction is to wonder what kind of articles school children would likely contribute. Ten thousand poorly-written articles about various pop singers and movie stars are hardly likely to contribute to Thailand’s development.
We would first have to set some requirements for such an endeavor.
  1. Creation or update of articles of a technical, scholarly, or newsworthy nature should be given priority.
  2. Priority should be given to article topics that are most often referenced or read in other languages on Wikipedia.
  3. Articles should meet the Wikipedia manual of style.
  4. Articles should not be simple translations of the English language page, but should rather (where appropriate) reference Thai context and other Thai language Wikipedia or external pages.
  5. Articles should be reviewed and vetted by a teacher and possibly a Wikipedia expert.
  6. Some coordination may be necessary to indicate that a particular topic is being worked on by a particular student to avoid duplication of effort.
  7. Students will need to learn about how to write good articles.
  8. Teachers of students that write such articles will need to know how to evaluate the quality of articles.
  9. Workflow and procedures for publishing articles need to be established that consider the fact that many Thai schools may not have adequate computing resources or internet connectivity to serve all students at once.
  10. Teachers, administrators, and government officials should not be held responsible for the accuracy or eventual use of the articles.
  11. Articles should be related to what the student is normally being taught.
  12. Students of other languages should be given the opportunity to choose less scholarly articles to translate as part of their work.
  13. The program needs the cooperation of current Wikipedia Thai language contributors and moderators.